رییس هیئت مدیره انجمن علمی بازاریابی ایران معتقد است: در بحثهای مربوط به بازاریابی به معنای علمی و عملی آن، در بسیاری از شرکتها دچار مشکل هستیم و بسیاری از شرکتها از الفبای بازاریابی هم برای ورود به بازار استفاده نمیکنند. حتی برخی از شرکتها چند گام اولیه فرایند بازاریابی را نهتنها در بازارهای خارجی بلکه در بازارهای داخلی هم لحاظ نمیکنند.
حسین وظیفه دوست رییس هیئت مدیره انجمن علمی بازاریابی ایران، در گفتوگو با گروه رسانهای آتا (دبیرخانه اجلاس تجارت محصولات کشاورزی و غذا)، به ارائه توضیحاتی در زمینه مهمترین چالشهای پیش روی صادرات محصولات کشاورزی پرداخت و بیان کرد: بخشی از مشکلات مربوط به صادرات به مسائل سیاسی بازمیگردد. به بیان دیگر از بعد سیاسی، روابط حسنه میان ایران با کشورهای هدف اهمیت دارد. اما اگر از این مورد بگذریم، باید توجه داشته باشیم که ما در بحثهای مربوط به بازاریابی به معنای علمی و عملی آن، در بسیاری از شرکتها دچار مشکل هستیم.
وظیفه دوست گفت: شاید این موضوع که مطرح میکنم در مورد همه شرکتها صادق نباشد اما بسیاری از شرکتها از الفبای بازاریابی هم برای ورود به بازار استفاده نمیکنند. حتی برخی از شرکتها چند گام اولیه فرایند بازاریابی را نهتنها در بازارهای خارجی بلکه در بازارهای داخلی هم لحاظ نمیکنند. بر این اساس ضروری است در این زمینه اصلاحاتی انجام شود و طبق رویههای علمی پیش برویم.
وی در ادامه افزود: آنچه بیش از بازاریابی برای بسیاری از شرکتها اهمیت دارد، بحثهای مربوط به فروش است و این مقوله سبب شده تا در بسیاری از شرکتها معنای واقعی بازاریابی را در فروش جستوجو کنیم. یکی از نکات مهم دیگر، بحث مربوط به تحقیقات بازاریابی و تحقیقات بازار است. شرکتهای ما از طرفی به لحاظ هزینه و سرمایهگذاری در این زمینه با کمبود نقدینگی مواجه هستند، از طرف دیگر نهادهای ذیربط از آنها حمایت نمیکنند و افزون بر اینها شرکتهایی که یک خوشه صنعتی تلقی میشوند سرمایهگذاری مشترکی را در این حوزه انجام نمیدهند. این عوامل سبب میشود که دسترسی کامل به اطلاعات بههنگام برای تصمیمسازی ورود به بازارهای جهانی در اختیار شرکتها قرار نگیرد.
وظیفه دوست تصریح کرد: امروزه دیگر از عبارت اطلاعات بهروز استفاده نمیشود بلکه از اصطلاح اطلاعات بههنگام باید استفاده کرد. از اینرو لازم است برای اینکه تحقیقات بازاریابی قوی در این گروه از شرکتها وجود داشته باشد به سامانه اطلاعاتی بازاریابی قویای نیاز است تا در نهایت اطلاعات بههنگام برای تصمیمسازی مناسب در اختیار این مجموعهها قرار بگیرد. بنابراین تحقیقات بازار و بازاریابی کمک بزرگی درباره انتخاب استراتژی مناسب برای ورود به بازارهای جهانی محسوب میشود.
رییس هیئت مدیره انجمن بازاریابی ایران در ادامه افزود: بحث دیگر که امیدوارم با کمک دستاندرکاران اجلاس تجارت محصولات کشاورزی و غذا پیگیری شود، مقوله مربوط به فرایند تصمیمگیری در مورد استراتژیهای ورود به بازارهای جهانی است. در این زمینه در بسیاری از صنایع صرفاً در گام اول یعنی فقط صادرات ماندهایم، در حالی که برای ورود به بازارهای جهانی باید از استراتژیهای دیگر نیز بهرهبرداری میکردیم اما به دلیل ضعف زیرساختهای موجود در بهکارگیری آن استراتژیها، نتوانستیم آنچنان که باید از آنها بهرهمند شویم.
وظیفه دوست گفت: در بحث مربوط به بهکارگیری راهبردهای اخذ مجوز ضعیف عمل کردهایم. پرسش این است که چرا در مقوله واردات خوب عمل میکردیم اما سایر استراتژیهایی که میتوانست در صادرات به کار ما بیاید مورد استفاده قرار نگرفت؟ بهرهگیری از استراتژیهای مختلف سبب میشود تا بسیاری از هزینهها مانند هزینههای حمل و نقل، هزینههای گمرکی و هزینههای مالیاتی به حداقل برسد اما به طور کلی اصلاً مورد توجه قرار نگرفته است.
وی در ادامه افزود: بر این اساس، این مقوله به عنوان یکی از محورهایی است که باید مدنطر قرار بگیرد تا منجر به این شود که زیرساختهایی را در اختیار شرکتها قرار دهیم و از شرکتها بخواهیم که در این زمینه بیش از گذشته سرمایهگذاری کنند. نکته مهم دیگر، بحث بهکارگیری نوظهورهای حوزههای صادرات و بازاریابی است. افزون بر اینها، آنچه سبب میشود در زمینه ورود به بازارهای جهانی موفق شویم این است که به شرکتها اعلام کنیم که میان خوشههای صنعتی، همگرایی به وجود آورند.
وظیفه دوست بیان کرد: نکته دیگر اینکه باید برند ملی را هم مورد توجه قرار دهیم. برند ملی کمک میکند تا بتوانیم خاستگاه کشورمان را در کشورهای هدف متجلی کنیم و بتوانیم به شکل مناسبی جایگاهیابی معقولی از محصولات کشورمان داشته باشیم. بر این اساس نیاز است تا دستگاهها و نهادهای مرتبط مانند اتاق بازرگانی بیش از گذشته به شرکتها کمک کنند و بخشهای مختلف در اتاق بازرگانی ایجاد شود تا شرکتها بتوانند به نقطه مطلوب برسند.
رییس هیئت مدیره انجمن علمی بازاریابی ایران در انتهای صحبتهای خود تصریح کرد: باید از اجلاسهایی نظیر اجلاس تجارت محصولات کشاورزی و غذا حمایت شود؛ چراکه چنین برنامههایی را عملیاتی میدانم و امیدوارم مورد توجه قرار بگیرد؛ چه اینکه این اجلاس برای این است که بتوانیم به دستاوردهای عملیاتی دست پیدا کنیم و توصیه میکنم از کارشناسان و مدیران میانی نیز دعوت شود تا به صورت مجازی در اجلاس حاضر شوند و بتوانند از مباحث تخصصی بهره ببرند.