رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در گفت و گو با گروه رسانه‌ای آتا به تشریح وضعیت و چگونگی صادرات محصولات کشاورزی و غذایی ایران به کشور چین و چالش‌های موجود در این مسیر پرداخت.
مجیدرضا حریری با اشاره به حجم صادرات ایران به کشورهای دیگر گفت: براساس آمار گمرک حدود 80 درصد از صادرات غیرنفتی ما به همه جای دنیا یا برپایه محصولات نفتی و یا برپایه محصولات معدنی مانند مس، فولاد، زغال سنگ و… است. در 20 درصد باقی مانده از صادرات غیرنفتی کشور، رقم قابل توجهی مربوط به صادرات محصولات کشاورزی ما است که به همه کشورهای دنیا صادر می شود.
وی با بیان اینکه در خصوص کشور چین این ترکیب مقداری متفاوت است، ادامه داد: براین اساس 90 درصد از محصولات صادراتی ما به چین بر پایه محصولات نفتی و معدنی است و صرفا کمتر از 10 درصد محصولات کشاورزی به چین صادر می شود؛ اما در این 10 درصد هم مقدار محصولات کشاورزی نسبت به سایر کشورها بیشتر است، اما تنوع آن نسبت به کشورهای همسایه کمتر است که عموما در حوزه محصولات کشاورزی، محصولات تره بار به این کشورها می فروشیم.
حریری با یادآوری این موضوع که امکان صادرات محصولات تره بار به چین وجود ندارد، اضافه کرد: اما وجه غالب صادرات پسته ایرانی به چین انجام می شود، به طوری که بیش از 60 تا 70 درصد پسته کشور طی سال های اخیر به چین صادر شده است. همچنین بازار عمده زعفران ایران بازار چین است. گلاب و انجیر استهبان نیز از محصولاتی است که صرفا به چین صادر می شود.
وی با اشاره به صادرات قابل توجه محصولات شیلاتی ایران به کشور چین تا پیش از شیوع کرونا اظهار داشت: تا قبل از شیوع کرونا میگوی ایران فقط به چین صادر می شد، اما بعد از کرونا ورود محصولات خوراکی منجمد از همه جای دنیا به چین ممنوع شده است و درنتیجه صادرات اقلام و محصولات شیلاتی مانند میگو و ماهی به چین هم اکنون در شرایط خوبی نیست.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین متذکر شد: منتهی به دلیل یک روش سنتی که از گذشته در زمینه صادرات به چین وجود داشته، در حوزه صادرات زعفران، پسته، پای مرغ و انواع حیوانات حرام که در چین مصرف خوراکی دارند، روال مستقیمی به چین وجود ندارد و این محصولات از طریق هنگ کنگ و یا ویتنام به بازار چین رسیده است.
وی در این رابطه توضیح داد: به این علت که بخشی از آنها در زمان هایی مجوز قانونی نداشته، اما اکنون مجوز دارد. بخش دیگر نیز به این دلیل است که کشورهایی مانند هنگ کنگ و ویتنام، قراردادهای تجارت آزاد با چین دارند و درنتیجه عوارض نمی گیرند و به شیوه قاچاق و روش های دیگر این محصولات را به بازار چین وارد می کنند که این ناحیه آسیب پذیر ما بوده است.
این فعال اقتصادی توضیح داد: چون اگر این محصولات کشور ما به صورت قانونی به چین وارد شود، علاوه بر تعرفه رسمی که در همه جا به صورت قانونی روی هر محصولی وجود دارد، باید مالیات بر ارزش افزوده 18 درصدی هم باید پرداخت کنند، درنتیجه از پرداخت این هزینه ها و رعایت قانون طفره می روند.
وی با تاکید بر اینکه برای حضور قانونی در هر بازاری باید مقررات موجود آن بازار را بپذیریم، یادآور شد: انجیر استهبان و میگوی بوشهر در حالی وارد چین می شود که اسمی از ایران روی این محصولات نیست و به شکل قاچاق وارد کشور چین می شود.
حریری با اعلام اینکه اکنون بخش زیادی از مسائل مقرراتی حل شده و در این مسیر باید تاحدودی فرهنگ سازی شود، بیان کرد: خوشبختانه دولت چین هم در حال سختگیری در خصوص کانال های ورود غیرقانونی است، چون چین هنوز در قرنطینه کرونایی به سر می برد و امیدواریم که با رفع موانع کرونایی بتوانیم ارتباطات نزدیکی با تجار حوزه های کشاورزی و طرف های چینی برقرار کنیم که برندهای ایرانی بتوانند به صورت اصولی در بازار چین حضور داشته باشند.
وی ادامه داد: در بین محصولات کشاورزی، موانع و ممنوعیت های کشاورزی به دلیل عدم اخذ مجوزهای مربوطه وجود داشت که طی یکی دو ماه گذشته موافقت نامه های آن با وزارت جهاد کشاورزی نوشته شده است که از جمله آنها می توان به مرکبات اشاره کرد که ورود آن به چین آزاد شده و تصور ما بر این است که در دو محصول کیوی و لیموترش به دلیل حمل راحت و عدم فساد این دو محصول در کوتاه مدت، بازار خوبی در کشور چین داشته باشیم.
حریری با اشاره به چالش های صادرات محصولات کشاورزی تصریح کرد: اشکال ما این است که عمده محصولات کشاورزی در حوزه کشورهای همسایه مانند افغانستان و عراق و کشورهای جنوب خلیج فارس مصرف می شود که عموما این محصولات به صورت پیله وری صادر می شود و به صورت غیرمنسجم این امر انجام می گیرد.
وی درخصوص اصول صادرات توضیح داد: در حالی که صادرات به این معنا است که صادرکننده در بازار خارجی حضور داشته باشد، در این بازار بازاریابی و سرمایه گذاری انجام دهد که این اتفاق در حوزه محصولات کشاورزی به سختی نسبت به بقیه جاها رخ می دهد؛ به این دلیل که تامین این محصول تابع یک نظم سفارش پذیر نیست.
حریری همچنین با اشاره به چالش های بخش تولید محصولات کشاورزی عنوان کرد: در حوزه دسترسی به تجهیزات و تکنولوژی های پیشرفته در بخش تولید محصولات کشاورزی ضعف بسیاری داریم و با ابزار و تجهیزات ابتدایی کار می کنیم و این مدل کشاورزی سنتی است. در حال حاضر تجهیزات مدرن کشاورزی در دنیا از نظر رفاه کاربران کمبودی نسبت به خودروهای سواری ندارند. در حالی که ما به این تجهیزات دسترسی نداریم و واردات آنها نیز ممنوع است.