رییس انجمن تولیدکنندگان سموم ایران بیان کرد: در حال حاضر بخشی از بازار صادراتی خود را از دست داده‌ایم. متاسفانه عدم صادرات در پنج سال اخیر موجب شده تا علی‌رغم تلاش‌های فراوانی که همکاران برای گرفتن بازار خودشان در کشورهای همسایه داشته‌اند، مجبور شوند کار را از سر بگیرند و دوباره از صفر آغاز کنند.
مسعود گیل‌آبادی، رییس انجمن تولیدکنندگان سموم ایران، در گفتوگو با گروه رسانه‌ای آتا (دبیرخانه اجلاس تجارت محصولات کشاورزی و غذا)، به طرح بحث در زمینه چالش‌های موجود در حوزه صادرات، نسبت تولید سموم با استانداردهای بین‌المللی و تأثیر لغو تحریم‌ها بر صادرات محصولات کشاورزی پرداخت.
وی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما در زمینه صادرات محصولات کشاورزی و غذا چه موانع و چالش‌هایی در داخل وجود دارد؟ گفت: صنعت ما نسبت به دیگر کالاهای کشور با چالش‌های بیشتری مواجه است؛ چراکه ما سازمان حفظ نباتات را به عنوان سازمان مجوزدهنده داریم و از زمانی که ارز ترجیحی را اختصاص داده‌‌اند، صادرات ما هم قطع شده و اجازه صادرات به ما نداده‌‌اند. بیش از دو سال است که ارز ترجیحی را حذف و به جای آن ارز نیمایی جایگزین شده است و متأسفانه تا 10 روز قبل به ما مجوز صادرات نداده بودند.
بخشی از بازار صادراتی از دست رفته است
گیل‌آبادی در ادامه افزود: وجود این چالش‌ها و موانع سبب شد تا پیگیری‌های فراوانی داشته باشیم و بتوانیم در نهایت صادرات را آزاد کنیم. در حال حاضر بخشی از بازار صادراتی خود را از دست داده‌ایم؛ یعنی عدم صادرات در پنج سال اخیر موجب شده تا علی‌رغم تلاش‌های فراوانی که همکاران برای گرفتن بازار خودشان در کشورهای همسایه داشته‌اند، کار را از سر بگیرند و دوباره آغاز کنند.
رییس انجمن تولیدکنندگان سموم ایران با اشاره به عوامل بازدارنده بیان کرد: یکی از این عوامل قیمت‌هایی است که در گمرک ثبت شده است؛ یعنی قیمت کالاهایی که باید آن‌ها را صادر کنیم نیاز به اصلاح و بازنگری دارد؛ چراکه قیمت‌ها با تغییراتی مواجه بوده‌اند. دومین مورد، قیمت رفع تفاوت ارزی است؛ به این معنا که ارزهایی که باید آن‌ها را بازگردانیم باید به قیمت نیمایی تحویل دولت و بانک مرکزی بدهیم. چالشی که به وجود می‌آید اینکه قیمت فروش داخلی ما بیشتر است و امکان دارد کشورهای رقیب بهتر از ما عمل کنند.
چرا آفت‌کش باید به ثبت برسد؟
گیل‌آبادی بیان کرد: یکی دیگر از مسائل مهم، مسئله ثبت سموم است. آفت‌کش باید در هر کشوری به ثبت برسد. اخیراً در روسیه مشکلی به وجود آمد اما سازمان حفظ نباتات یکسان‌سازی استاندارد را با آن کشور انجام داد. بر همین اساس نیاز است یکسان‌سازی استانداردها در دیگر کشورها هم انجام شود. برای نمونه اگر من یک نوع سم را به یکی از کشورهای همسایه یا آسیای میانه صادر کنم اما آن‌ها این سم را ثبت نکرده باشند اجازه ورود این سم را به کشورشان نمی‌دهند. از این‌رو، باید با تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی در صدد رفع این چالش بود. افزون بر این‌ها، بحث سرمایه در گردش نیز مطرح است و باید صندوق توسعه صادرات، سرمایه در گردش مورد نیاز را در اختیار صادرکننده‌ها قرار بدهد.
وی در پاسخ به این پرسش که سمومی که در داخل تولید می‌شوند تا چه میزان قابل رقابت با برندهای دنیا هستند و تا چه حد در آن‌ها استانداردهای بین‌المللی رعایت می‌شود؟ گفت: خوشبختانه سموم ما از استاندارد جهانی برخوردار هستند. برای تولید سم نیاز به رعایت استاندارد فائو داریم و در تمام دنیا هم این استاندارد یکسان است. بر همین اساس ملزم هستیم که استاندارد فائو را عایت کنیم تا بتوانیم برای تولید سموم مجوزهای لازم را اخذ کنیم.
گیل‌آبادی در ادامه با اشاره به مواد اولیه سموم بیان کرد: بیش از نود درصد مواد اولیه این سموم که در دنیا تولید می‌شود از چین و هند تأمین می‌شود. بر همین اساس، مواد اولیه یک منبع دارد و نحوۀ فرمولاسیون و استانداردها نیز توسط فائو تعیین می‌شوند و همه بالاجبار باید از آن تبعیت کنند. در نتیجه می‌توان گفت که سموم تولیدی داخل کشور با دیگر سمومی که در دنیا تولید می‌شود تفاوتی ندارد.
رییس انجمن تولیدکنندگان سموم ایران در پاسخ به این پرسش که در صورت احیای توافق برجام، مهم‌ترین اقدام دولت برای تسهیل صادرات محصولات کشاورزی چه اقدامی می‌تواند باشد؟ گفت: در وهله نخست امیدوارم که این توافق هرچه سریع‌تر انجام شود؛ چراکه به تسهیل مراودات مالی می‌انجامد. در حال حاضر هزینه‌های تهیه کالا اعم از هزینه‌های کشتی‌رانی، صرافی و … چندبرابر معمول است اما باید این هزینه‌ها کمتر شود تا بهای تمام‌شده محصولات صادراتی هم کاهش یابد.
دولت تسهیلات ارزان‌قیمت در اختیار تولید‌کننده قرار دهد
وی در ادامه افزود: دولت باید کمک کند که بهای تمام‌شده تولیدات کاهش یابد تا در بازار رقابتی موفق باشیم؛ چون یکی از مسائل اصلی بحث قیمت است و اگر با قیمت تمام شده وارد بازار صادرات شویم، قطعاً موفق نخواهیم بود و به مشکل برمی‌خوریم. بر این اساس، بهترین کاری که دولت می‌تواند انجام دهد این است که از یک‌طرف تسهیلات ارزان‌قیمت را در اختیار تولید‌کننده قرار دهد و از طرف دیگر کاری کند که قیمت تمام‌شده تولیدات داخلی کاهش یابد.
گیل‌آبادی در انتهای صحبت‌های خود بیان کرد: ظرفیت تولید داخل برای آفت‌کش‌های کشور حدود 10 برابر میزان مصرف تولید داخل است؛ یعنی اگر دولت تمهیداتی داشته باشد تا این ظرفیت را بالا ببریم، هم در زمینه اشتغال‌زایی می‌توانیم موفق باشیم و هم می‌توانیم به تثبیت بازار و ارزآوری بپردازیم. از این‌رو انتظار داریم که دولت کمک کند تا بتوانیم بخش بزرگی از ظرفیت داخلی را به صادرات به کشورهای دیگر اختصاص دهیم.